Port-Royal
Zalozone w 1204 roku, opactwo Port-Royal des Champs na poczatku XVII w. staje sie jednym z glownych osrodkow reformy katolickiej, kierowanej w opactwie przez Matke Angélique, ktora przywraca w nim regule swietego Benedykta.
Przeniesiona do Paryza wspolnota przechodzi pod zarzad arcybiskupa Paryza i przyjmyje w 1647 roku nazwe « Port-Royal Swietego Sakramentu ».
W 1635, ksiadz de Saint-Cyran zostaje duchowym dyrektorem klasztoru, popiera tworzenie sie grup « Samotnikow » i jest inspiratorem « malych szkol », co sprawia, ze Port-Royal staje sie glownym ogniskiem nowoczesnej pedagogiki.
Przyjaciel Corneliusa Jansena, Saint-Cyran wraz z Antoinem Arnauld, bratem Matki Angélique, jest rzecznikiem pradu teologicznego przywracajacym lekture Ojcow Kosciola, a w szczegolnosci swietego Augustyna. Skazany przez Rzym w 1642 roku, Augustinus de Jansenius staje sie celem ostrych atakow. W jego obronie staja Antoine Arnauld i Samotnicy z Port-Royal.
Glowne miejsce mysli jansenistycznej we Francji, Port Royal staje sie ogniskiem oporu wobec wladzy krolewskiej i nawet Ludwikowi XIV nie udaje sie go ugasic.
W 1661 roku, Ludwik XIV wydaje rozkaz rozmieszczenia Samotnikow i zamkniecia Malych Szkol. "Pokoj Koscielny" z 1669 roku jest poczatkiem przerwy w polityce antyjansenistycznej i klasztor przezywa swoj drugi zloty wiek" pod protekcja ksieznej de Longueville, kuzynki krola. Po traktacie pokojowym z Ninègue (1678) i smierci ksieznej w 1679, starzejacy sie krol probuje pozbyc sie jansenistow z krolestwa.
Nie mogac zmusic do posluszenstwa zakonnice z Port-Royal, krol rozmieszcza je w 1709 roku, a w dwa lata pozniej rozkazuje zburzyc opactwo.
Jeden z glownych osrodkow intelektualnych XVII wieku, Port-Royal fascynuje wielu pisarzy i filozofow; Pascala, Racine'a, La Fontaine'a, Madame de Sévigné....
Ruiny opactwa
Z opactwa Port-Royal zostaly zachowane budynki o charakterze rolniczym, duzy golebnik i stary mlyn. Fundamenty kosciola zostaly zakonserwowane po Rewolucji przez ksiecia de Luynes. Mala, neo-gotycka kapliczka zostala dobudowana pod koniec XIX wieku, w ktorej umieszczono pierwsze muzeum.
Male szkoly
W 1650 roku, Samotnicy z Port-Royal zbudowali budynek o eleganckiej prostocie na przyjecie « Malych szkol ». Pod koniec XIX wieku wlasciciele domeny dobudowali skrzydlo w tym samym stylu. To wlasnie w tych budynkach zostalo zainstalowane muzeum w 1962 roku. Mozna w nim zobaczyc liczne obrazy Philippe'a de Champaigne namalowane dla opactwa.
Gospodarstwo
Gospodarstwo des Granges zostalo przylaczone do Port-Royal w 1709. Sprzedane Rewolucji, gospodarstwo to pozostalo aktywne do 1984 roku, kiedy wykupilo je panstwo.
Dzis mozna obejrzec stara stodole i zespol budowli gospodarczych z XVII i XIX wieku.
W centrum podworza znajduje sie studnia zwana studnia Pascala.
Dom Samotnikow
Stary dom Samotnikow usytuowany w przedluzeniu « Malych szkol », wkrotce ma byc odrestaurowany i przeznaczony na biblioteke muzeum i naukowy osrodek poszukiwan dot. Jansenizmu.
Ogrod owocowy i ogrody historyczne
Ogrod owocowy znajduje sie przed « Malymi szkolami » i jest rekonstrukcja ogrodu zalozonego przez Roberta Arnauld d'Andilly, brata Matki Angélique. Warzywniak, ogrod ziol i kwiatow, zrobione na podobienstwo starych ogrodow klasztornych, znajduja sie za gospodarstwem.
